«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր Հարութ Սասունյանը:

– Պարոն Սասունյան, Թրամփի վարչակազմը նոր մարտահրավերներէ առաջ քաշում Հայաստանի և ամերիկահայության համար: Տարեվերջին ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ է սահմանել նախկին խորհրդային երկրներից 10 քրեական հեղինակությունների, այդ թվում՝ Ներդրողների ակումբի անդամ Ռուբեն Թաթուլյանի՝ Ռոբսոնի նկատմամբ: Բացի այդ,  ՄԱԿ-ի բանաձևի քվեարկությունից հետո  նշվեց, որ ԱՄՆ–ը կհիշի այդ օրը, երբ հերթական անգամ ՄԱԿ-ին պետք լինի Նահանգների ներդրումը: Ի՞նչ է պետք անել։ Որո՞նք են ԱՄՆվարչակազմի հետ աշխատանքի առաջնահերթությունները։

– Այս բոլոր հարցերն էլ ոչ թե ուղղակի, այլ անուղղակի կապ ունեն Հայաստանի հետ: Բանաձևի օգտին քվեարկեց 128 երկիր, միայն Հայաստանը չէր, իսկ 128-ը աշխարհի մեծամասնությունն է:  Եվ այս առումով Հայաստանը յուրահատուկ իրավիճակում չէ: Մեր ամենամեծ հարցը դա չէ: Ամենամեծ հարցն այն է, որ Թրամփի կառավարությունը որևէ առնչություն չունի ո՛չ Հայաստանի, ո՛չ հայկական հարցերի և ոչ էլ ամերիկահայության եետ, ոչ մի դիրքորոշում չի արտահայտել հայկական գործընթացի մասին: Սա է ամենամեծ մարտահրավերը: Միակ առիթը, որ եղել է մինչև հիմա, անցյալ տարի ապրիլի 24-ն էր, որ Թրամփը առիթ ուներ «Ցեղասպանություն» բառն ասելու իր հայտարարության մեջ, և չասաց: Եվ սա միակ ժխտական դիրքորոշումն է:

Խնդիրն այն է՝ ինչպե՞ս սիրաշահել Թրամփին և կառավարության մյուս անդամներին, որ ինչ-որ հարցում հայանպաստ դիրքորոշում ունենան: Պետք է նկատի ունենալ, որ Հայաստանը փոքր երկիր է, և Հայաստանն այդքան կարևոր չէ ԱՄՆ-ի համար, որպեսզի Հայաստանով զբաղվի: Կա Հյուսիսային Կորեայի հարցը, Ռուսաստանի հետ կան մեծ վեճեր և բախումներ, Չինաստանի հետ հարաբերություններ, իսկ Թրամփն էլ ամեն օր իր տգիտությամբ նորանոր հարցեր է հարուցում նույնիսկ դաշնակից երկրների՝ Անգլիայի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի համար, անիմաստ հայտարարություններ է անում՝ վիրավորելով տարբեր երկրների ղեկավարների: Եվ չգիտեմ՝ նա որևէ տեղեկություն ունի՞ Հայաստանի մասին, թե՞ ոչ, բայց մինչև հիմա, բացի ապրիլի 24-ի հայտարարությունից, Արցախի հարցով կամ հայ-թուրքական սահմանի փակ լինելու մասին որևէ կարծիք չի հայտնել: Եվ եթե մի մեծ միջազգային խնդիր լինի, չեմ կարծում, որ Թրամփը մոտ ապագայում զբաղվի Հայաստանով և հայությամբ: Եվ սա է ամենամեծ մարտահրավերը:

– Ի՞նչ պետք է անի հայկական համայնքը: Ինչո՞ւ տեղի հայկական կազմակերպությունները մինչև հիմա չեն զբաղվել այս հարցով, ինչո՞ւ չեն կարողացել հասնել նրան, որ Թրամփը կարևորի հայ-ամերիկյան հարաբերությունները:

– Առաջին խնդիրը, որ ունեցանք, այն է, որ երբ Թրամփը թեկնածու էր, փորձեր արվեցին իր հետ կապվելու, նստելու և խոսելու հայության, հայկական հարցերի մասին, բայց այդ բոլոր փորձերն անհաջող դուրս եկան, քանի որ ինքը  և իր շրջանակը մտադրություն չունեին մեզ հետ խոսելու: Անձամբ ես փորձել եմ, ուրիշները նույնպես փորձել են: Ամբողջ ընտրարշավի ընթացքում երբեք չկարողացանք իր հետ կապ հաստատել, և հայերից շատերը, այդ թվում և ես, շատ կասկածամիտ էինք Թրամփի, նրա կարողությունների հետ կապված: Եվ շատ քիչ հայեր ի նպաստ իրեն դիրքորոշում ունեին ընտրություններից առաջ: Եվ ընտրական գործընթացներ ևս չեղան, շատ ավելի դժվար է իր հետ կապ ունենալ, հասնել իրեն, քո հարցերը ներկայացնել: Ընտրարշավից հետո ապրիլի 24-ի առիթով փորձեցինք կապ հաստատել որոշ մարդկանց հետ: Մի քանիսի հետ կապ հաստատեցինք բավականին դժվարությամբ: Եվ երբ Թրամփը նախորդ տարի իր օգնականներին և պաշտոնյաներին հանեց աշխատանքից, փոքր թվով մարդիկ, որոնց հետ կապ էինք հաստատել մեծ դժվարությամբ, այդ մարդիկ հիմա չկան, և մեր կապերը ավելի են նվազել: Այս ամենը մեծ դժվարություն է ստեղծում:

Միակ հարցը, որ հետաքրքրում է աշխարհին, Արցախի հարցն է, Հայաստան-Ադրբեջան պայքարն է: Եվ քանի որ այդ պայքարը ցածր մակարդակի վրա է, և մեծ բախումներ չկան, աշխարհն անտեսում է, քանի որ աշխարհում հսկայական հարցեր կան, և Արցախի հարցը հատուկ ուշադրության չի արժանանում: Եվ  Աստված մի արասցե, եթե ավելի մեծ բախում լինի, պատերազմ լինի, Ռուսաստանն էլ, Եվրոպան էլ կզբաղվեն այդ խնդրով: Բայց մենք չենք ուզում՝ պատերազմ լինի, որ նոր մեր հարցով զբաղվեն: Անշուշտ, լավ կլինի, որ Թրամփի կառավարությունը զբաղվի հայկական հարցերով, Արցախի հարցով, բայց  այս ուղերձը նրան տեղ հասցնելը բավականին դժվար է, քանի որ կապ չենք ունեցել իր հետ, իր շրջապատի հետ, և ինչ արել ենք վերջին շրջանում, որևէ հաջողության չենք հասել:

Եվ եթե Արցախի հարցում մեծ խնդիր լինի, հարձակում լինի, աշխարհը մտահոգվի այդ հարձակումով, նոր Թրամփի մտերիմները  կսկսեն իրեն խորհուրդ տալ՝ ինչ ասի և ինչ անի:

– Պարոն Սասունյան, նշվում է, որ առաջիկայում ԱՄՆ պատժամիջոցները նախկին խորհրդային երկրների քրեական հեղինակությունների նկատմամբ կընդլայնվեն: Սա անմիջականորեն ազդեցություն չի՞ ունենա մեզ վրա:

– Ես գիտեմ, որ այդ մեկը, որ ընդգրկված է եղել ցանկում, չի ընդգրկվել, որովհետև ինքը ծագումով հայ է, պարզապես նա Ռուսաստանի գործարար է, ապրում է այնտեղ: Նա որպես Ռուսաստանի քաղաքացի և գործարար է այդ ցանկում հայտնվել: Եվ ես հատուկ վերաբերմունք չեմ տեսել Թրամփի կառավարության կողմից հայերի և Հայաստանի նկատմամբ և մտահոգ չեմ այդ հարցով, որովհետև իրենք ընդհանրապես Հայաստանն անտեսում են, և այդ անտեսումը իր լավ և վատ կողմն ունի:

– Հայաստանը, ըստ էության, Թրամփի համար  որևէ հետաքրքրություն չի ներկայացնում:

– Որևէ նշան չենք տեսել, որ Հայաստանը և հայկական հարցերը հետաքրքրություն ներկայացնեն Թրամփի համար:

Բայց որպեսզի հարյուր տոկոս Թրամփին չմեղադրենք, պետք է ասենք, որ մենք նախքան ընտրությունները Թրամփին շատ մեծ հետաքրքրություն չտվեցինք՝ նրա կողքին կանգնելու, դրամահավաք կազմակերպելու և այլն: Մենք Թրամփի քաղաքական կարիերայի հանդեպ հարգանք չունեինք:

Հեղինակ՝ Սիրանույշ Պապյան